“น้ำ” ปัจจัยสำคัญในการดำรงชีวิตที่สิ่งมีชีวิตทุกชนิดขาดไม่ได้ ไม่ว่าจะเป็นมนุษย์ สัตว์ หรือพืช แต่ปัจจุบัน ปริมาณน้ำเสียในแหล่งน้ำเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ จากทั้งชุมชนและโรงงานอุตสาหกรรม ทำให้ระบบบำบัดน้ำเสียกลายเป็นระบบที่ทุกประเทศทั่วโลกต่างให้ความสำคัญ เพราะเป็นวิธีหนึ่งที่จะช่วยลดมลภาวะทางน้ำได้อย่างมีประสิทธิภาพ
แล้วในการบำบัดน้ำเสีย จะมีขั้นตอนอย่างไร มีวิธีใดบ้าง และส่งผลดีต่อสิ่งแวดล้อมรวมถึงสิ่งมีชีวิตทุกชนิดมากน้อยแค่ไหน เรามีทุกเรื่องของวิธีการจัดการน้ำเสียมาบอกกัน
น้ำเสีย หมายถึง น้ำที่มีสิ่งสกปรก สารเคมี หรือสิ่งปฏิกูลทุกชนิดปนเปื้อนอยู่ เช่น ยาฆ่าแมลง สารอินทรีย์ ไขมัน ผงซักฟอก ทำให้คุณสมบัติของน้ำถูกเปลี่ยนแปลงไปจนไม่สามารถนำกลับมาใช้งานได้อีก โดยมีที่มาจาก 2 แหล่งใหญ่ ๆ ด้วยกัน ได้แก่ น้ำเสียทั่วไปจากชุมชน น้ำเสียอันตรายจากอุตสาหกรรม
น้ำเสียจากแหล่งนี้เกิดจากการทำกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวันของมนุษย์ จึงมักพบในเขตที่มีผู้อยู่อาศัยและอาคารบ้านเรือนตั้งอยู่จำนวนมาก
เป็นน้ำเสียที่เกิดจากกระบวนการต่าง ๆ ในโรงงานอุตสาหกรรม มักมีสิ่งสกปรกจำพวกสารเคมีที่เป็นพิษ โลหะหนัก และสารอินทรีย์เข้มข้นชนิดต่าง ๆ เจือปนอยู่จำนวนมาก วิธีบำบัดน้ำเสียจากโรงงานอุตสาหกรรมจึงต้องมีความซับซ้อนกว่าน้ำเสียจากแหล่งชุมชน
หลังจากบำบัดแล้ว น้ำเหล่านั้นก็จะถูกระบายลงสู่แหล่งน้ำสาธารณะ รวมถึงนำกลับมาใช้ประโยชน์ในด้านต่าง ๆ เช่น เกษตรกรรม อุตสาหกรรม และด้านอื่น ๆ ซึ่งหน่วยงานที่ต้องรับผิดชอบหน้าที่นี้ก็คือโรงบำบัดน้ำเสีย ซึ่งอยู่ภายใต้การดูแลของกรมควบคุมมลพิษ ปัจจุบันมีทั้งหมด 202 แห่งทั่วประเทศไทย
ในการบำบัดน้ำเสียให้กลายเป็นน้ำที่ได้มาตรฐานนั้น จะแบ่งเป็น 3 ขั้นตอนด้วยกัน ได้แก่ การบำบัดขั้นต้น การบำบัดขั้นที่สอง และการบำบัดขั้นสูง ซึ่งรายละเอียดของแต่ละขั้นตอนมีดังนี้
เป็นกระบวนการบำบัดน้ำด้วยการใช้ตะแกรงหยาบ ตะแกรงละเอียด ถังดักกรวดทราย ถังตกตะกอนเบื้องต้น และเครื่องกำจัดไขฝ้า เพื่อแยกของแข็งออกมาจากน้ำเสีย โดยสามารถกำจัดของแข็งประเภทแขวนลอยได้ถึง 50-70%
การบำบัดขั้นที่สองเป็นการบำบัดด้วยกระบวนการชีวภาพ โดยใช้การเลี้ยงจุลินทรีย์ในสภาวะที่ควบคุมได้ เพื่อให้จุลินทรีย์ทำหน้าที่กำจัดสารอินทรีย์ที่เจือปนอยู่ในน้ำ ทำให้น้ำมีคุณภาพดีขึ้น หลังจากนั้นจึงใช้ถังตกตะกอนแยกจุลินทรีย์ออกมาแล้วนำไปผ่านกระบวนการฆ่าเชื้อโรคอีกครั้ง
ขั้นตอนสุดท้าย เป็นกระบวนการกำจัดสารตกค้างที่ตกตะกอนได้ยาก ทั้งสารอาหาร สี สารแขวนลอย และสารเคมีอื่น ๆ เพื่อให้น้ำสามารถนำกลับมาใช้งานใหม่ได้ พร้อมปล่อยน้ำลงสู่แหล่งน้ำธรรมชาติ และป้องกันการเกิดปัญหาน้ำเน่าเสีย
การเลือกระบบบำบัดน้ำเสียขึ้นกับปัจจัยต่างๆ ได้แก่ ลักษณะของน้ำเสีย ระดับการบำบัดน้ำเสียที่ต้องการ สภาพทั่วไปของท้องถิ่น ค่าลงทุนก่อสร้างและค่าดำเนินการดูแลและบำรุงรักษา และขนาดของที่ดินที่ใช้ในการ ก่อสร้าง เป็นต้น ทั้งนี้เพื่อให้ระบบบำบัดน้ำเสียที่เลือกมีความเหมาะสมกับแต่ละท้องถิ่น ซึ่งมีสภาพแวดล้อมที่แตกต่างกัน โดยการบำบัดน้ำเสียสามารถแบ่งได้ตามกลไกที่ใช้ในการกำจัดสิ่งเจือปนในน้ำ เสีย ได้ดังนี้
เป็นการแยกเอาสิ่งเจือปนออกจากน้ำเสีย เช่น ของแข็งขนาดใหญ่ กระดาษ พลาสติก เศษอาหาร กรวด ทราย ไขมันและน้ำมัน โดยใช้อุปกรณ์ในการบำบัดทางกายภาพ คือ ตะแกรงดักขยะ ถังดักกรวดทราย ถังดักไขมันและน้ำมัน และถังตกตะกอน ซึ่งจะเป็นการลดปริมาณของแข็งทั้งหมดที่มีในน้ำเสียเป็นหลัก
เป็นการบำบัดน้ำเสียโดยใช้กระบวนการทางเคมี เพื่อทำปฏิกิริยากับสิ่งเจือปนในน้ำเสีย วิธีการนี้จะใช้สำหรับน้ำเสียที่มีส่วนประกอบอย่างใดอย่างหนึ่งดังต่อไปนี้ คือ ค่าพีเอชสูงหรือต่ำเกินไป มีสารพิษ มีโลหะหนัก มีของแข็งแขวนลอยที่ตกตะกอนยาก มีไขมันและน้ำมันที่ละลายน้ำ มีไนโตรเจนหรือฟอสฟอรัสที่สูงเกินไป และมีเชื้อโรค ทั้งนี้อุปกรณ์ที่ใช้ในการบำบัดน้ำเสียด้วยวิธีทางเคมี ได้แก่ ถังกวนเร็ว ถังกวนช้า ถังตกตะกอน ถังกรอง และถังฆ่าเชื้อโรค
เป็นการบำบัดน้ำเสียโดยใช้กระบวนการทางชีวภาพหรือใช้จุลินทรีย์ ในการกำจัดสิ่งเจือปนในน้ำเสียโดยเฉพาะสารคาร์บอนอินทรีย์ ไนโตรเจน และฟอสฟอรัส โดยความสกปรกเหล่านี้จะถูกใช้เป็นอาหารและเป็นแหล่งพลังงานของจุลินทรีย์ จุลินทรีย์เหล่านี้อาจเป็นแบบใช้ออกซิเจน (Aerobic Organisms) หรือไม่ใช้ออกซิเจน (Anaerobic Organisms) ก็ได้ ระบบบำบัดน้ำเสียที่อาศัยหลักการทางชีวภาพ ได้แก่ ระบบแอกทิเวเต็ดสลัดจ์ (Activate Sludge, AS) ระบบแผ่นจานหมุนชีวภาพ (Rotating Biological Contactor, RBC) ระบบคลองวนเวียน (Oxidation Ditch, OD) ระบบบ่อเติมอากาศ (Aerated Lagoon, AL) ระบบโปรยกรอง(Trickling Filter) ระบบบ่อบำบัดน้ำเสียแบบปรับเสถียร (Stabilization Pond) ระบบยูเอเอสบี (Upflow Anaerobic Sludge Blanket, UASB) และ ระบบกรองไร้อากาศ (Anaerobic Filter, AF) เป็นต้น
การบริการของวันมอร์ลิงค์
บริษัท วันมอร์ลิงค์ จำกัด บริการรับกำจัดน้ำเสียปนเปื้อนน้ำมัน น้ำยาหล่อเย็น น้ำล้างชิ้นงานน้ำมันใช้แล้ว น้ำเสียปนเปื้อนสารเคมี-โลหะหนัก และเราได้รับการรับรองระบบ ISO 9001 และ 14001 เพื่อตอกย้ำว่าบริษัทของเรามีมาตรฐานสากล ดำเนินการถูกต้องตามกฎหมายทุกขั้นตอน และสามารถตรวจสอบได้